Ralph ve dostlarını kurtarmak bizim elimizde
Yakın zamanda sosyal medyada büyük etki yaratan tavşan Ralph’ in hikayesi kozmetik markalarının hayvanlara uyguladığı işkencelere dikkat çekti ve kısa sürede büyük ses getirdi. Bildiğimiz ama kendimize hatırlatmadığımız gerçekleri bir tavşanın gözünden bizlere sunan Humane Society International tarafından yayımlanan Save Ralph (Ralph’i Kurtar) adlı kısa film karakteri Ralph, bizlere bilinçli bir tüketici olmamız gerektiğini hatırlattı. İşimizi kolaylaştıran alternatifler yerine sadece birkaç dakika daha fazla reyonda zaman geçirerek hayvansal deney yapılmamış muadilleri seçmek hepimizin tercihleri arasında olmalı.
Her yıl Türkiye’de 266 bin hayvan deneylerde kullanılıyor
Farkında olmadan gün içinde kullanılan birçok ürün hayvanlar üzerinde test ediliyor. Banyonuzu temizlediğiniz çamaşır suları, şampuanınız, rujunuz, çamaşır ve bulaşık deterjanınız, kullandığınız ilaç ve vitamin takviyeleri ve hatta uzaya gönderilen araçlar bile insanlardan önce hayvanlar tarafından test ediliyor. Kozmetik sektöründeki hayvan testlerinin büyük çoğunluğu ürünün, cildi ve göz dokusunu tahriş edip etmeyeceğini anlamak için yapılır.
Hayvanlar kaç kez denek olurlar?
Öncesinde bir ya da birkaç deneyde kullanılan hayvan; önceki deneylerin şiddeti inmişse, genel sağlık durumu tamamen eskiye dönmüşse, veteriner hekim tarafından uygun bulunuyorsa yeniden denek olarak kullanılabilir. Deneyin sonunda, hayvan orta veya şiddetli acı, eziyet, ıstırap yaşıyor ve kalıcı hasar var ise öldürülüyor.
Türkiye’de kaç hayvan deneylerde kullanılıyor?
Her yıl HADMEK (Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu), Türkiye’de deneysel ve bilimsel çalışmalarda kullanılan/öldürülen hayvan sayılarına dair bir istatistik tablosu yayınlamaktadır. 2010’dan itibaren yayınlanan bu tablolara baktığımızda, 2010-2019 yılları arasında toplam 2 milyon 367 bin 772 hayvanın kullanıldığını görüyoruz. Bu veriler ışığında, yıllık ortalama 263,085 hayvanın deneylerde kullanıldığı söyleniyor.
Ülkelerin yaklaşık %80’i hayvan deneylerine karşı herhangi bir yasaya sahip değil
Cruelty Free International’a göre; ne hayvanların ne de tüketicilerin acı çekmesine izin vermeyen alternatif test seçenekleri mevcut fakat her yıl dünya çapında kozmetik için yapılan testlerde 500.000’den fazla hayvan kullanılıyor. Hayvanların test edilmesi her ne kadar kozmetik ürün testleri kadar korkunç ve acı verici olsa da bu testler devletler tarafından düzenlenen belli kanunlar çerçevesinde yapılmak zorundadır. Günümüz teknolojisinde bilgisayar sistemleri ve yapay hücre gibi birçok yöntem kullanılarak hayvan testleri tamamen bitirilebilir. Kozmetik firmalarının hayvanlar üzerinde test yapmaya devam etmesinin tek nedeni maliyetin daha düşük olması ya da işlerine daha kolay gelmesidir.
Alternatif bilimsel yöntemler nelerdir?
Canlı hayvan kullanılmadan deneysel ve bilimsel çalışma yapılması için 1970’lerden itibaren alternatif yöntemler geliştirilmeye başlanmıştır. Türkiye’de 2015 yılında yürürlüğe giren ve AB direktifi ile tüm AB üye devletlerinde de uzun zamandır geçerli olan kozmetik ürün ve bileşenlerinin hayvanlar üzerinde test edilmesiyle ilgili yasağı mümkün kılan da bu yöntemlerden bazılarıdır. Kozmetik ürünler, eskiden olduğu gibi tavşan, fare, kobay gibi hayvanlar yerine alternatif yöntemlerle test edilmekte ve bu test yöntemleri tüm dünyada güvenilir olarak kabul edilmektedir. Alternatif yöntemlerin başlıcaları: radyolojik görüntüleme teknikleri (mri, pet vb.), popülasyon çalışmaları (epidemiyoloji), klinik çalışmalar, in-vitro teknikler, mikro-doz çalışmaları, bilgisayar modellemeleri, ileri matematik, çip organlar, maket manken ve modeller, mikroorganizmalar, 2 ve 3 boyutlu hücre kültürüdür.
Ne yapabilirim ?
Sıçrayan Tavşan Logosuna dikkat edin. Sıçrayan Tavşan Logosu yalnızca hayvanlar üzerinde test yapmayan markalarda bulunur. Eğer ürünün ambalajında “Not Tested On Animals” şeklinde bir ibare varsa ve ürün “cruelty free” sertifikasına sahipse markanın deneysiz olduğunu anlayabilirsiniz. Hayvan testi yapan markaların ürünlerini almayarak, bu ürünleri kullanan arkadaşlarınızı bilgilendirerek bu vahşetin sonlanmasına katkıda bulunabilirsiniz.