Hayvanlara Bakışınızı Değiştirecek Kitaplar

Öncelikle bu listedeki bütün kitapların doğrudan veganlık anlatmadığını söylemeliyim. Listeye ekleyeceğim kitapları seçerken, dolaylı yoldan hayvan hakları üzerine düşündürecek kitapları da ekledim. En azından bu kitaplar benim vegan olmadan önce ya da vegan olduktan sonra bakışımı değiştiren, bana yeni sayfalar açtıran kitaplar oldu.

Ayrıca seçilen kitapların tamamen bana özgü tercihler olduğunu da ekleyeyim. Listeyi tamamen kendi okuma deneyimlerime göre hazırladım. Eminim ki henüz keşfetmediğim, hayvan hakları konulu sayısız kitap vardır.

Vegan Olmak İçin Bahaneler

Birinci sıraya düşünmeden Vegan Olmak İçin Bahaneler’i koyuyorum. Bu kitabı okuduktan sonra vegan olmaya karar verdim çünkü, Hukukçu Sherry Colb veganlığın neliğine dair en temel soruları, olabildiğince açıklıkla anlatıyor. Veganlıkla ilgili oldukça geniş konuları kapsayan bir el kitabı aslında. Kitabın çevirmeni, hayvan hakları savunucusu Nilgün Engin’in de dediği gibi: “Hem veganlar hem de naveganlar için bir rehber.”

Vegan Devrimi ve Hayvan Özgürlüğü

Bu kitabın en önemli özelliği, Türkçe dilinde yazılan en kapsamlı ve güçlü veganlık anlatılarından biri olması. Benim için ayrıca önem ihtiva etme sebebiyse editörlüğünü üstlendiğim ilk kitap.

Yabancı dildeki kaynaklarda, veganlık hakkında birçok materyale ulaşım sağlanabiliyor. Fakat bu kitaplar çoğunlukla yazıldıkları dilleri konuşan insanlar için daha çarpıcı örnekler barındırıyor. Vegan Devrimi ve Hayvan Özgürlüğü, bizzat Türkiye’deki hayvan özgürlüğü mücadelesine yakından tanıklık eden gazeteci Zülâl Kalkandelen’in kaleminden.

Ayrıca kitabın röportajlar bölümü, tüm dünyada meşhur veganların aktivizm deneyimlerini Türkiyeli okurla buluşturuyor.

3) Etin Cinsel Politikası

Herkesin okumasını istediğim birkaç kitap seçecek olsaydım aralarında mutlaka Etin Cinsel Politikası olurdu.

Carol Adams’ın et yeme, iktidar, erillik ve militarizm arasında kurduğu ilişkinin, kitabı okuyan birçok kişinin beslenme biçimini sorgulamasına neden olacağını düşünüyorum.

Etin Cinsel Politikası aslında bi vejetaryenlik savunusu. Fakat söylediği birçok tez veganlığa da uyarlanabilir.

Hayvanların Kafasından Neler Geçiyor?

Hayvan zihni üzerine yazılmış bu kitap, aynı dünyayı paylaştığımız hayvanları daha yakından tanımamızı sağlıyor. Onların en kompleks olandan en basite kadar birçok davranışlarının sebeplerini irdeleyen bu kitap, alanında saygın bilim insanı François Doré’nin güncel araştırmalarını içeriyor.

Neden Vegan?

İtiraf etmeliyim ki Peter Singer’ın son kitabı bende hayal kırıklığına yol açtı. Zira kitabın ilk sayfalarında Peter dedemiz, kendisinin bir vegan olmadığını açıklayarak başlıyor. Serbest gezen bir tavuğun yumurtasını yemekte de bir beis görmediğini ekleyiveriyor.

Buna karşın, Neden Vegan? kitabında dünyanın veganlaşma sürecine dair çok ciddi tartışmalar aralayabilir. Aynı zamanda, bir hayvan hakları savunucusunun yıllar boyunca fikirlerinin ne denle değiştiğinin izi sürülebilir. Bu kitap, Peter Singer’ın onlarca yıl süren yazılarının bir derlemesi.

Hayvan Deneyleri

Deneye Hayır’dan Yağmur Özgür Güven ve Oğuz Kınıkoğlu’nun kaleminden çıkan bu eser, Türkçe vegan literatürde çok önemli bir yere sahip. Hayvan deneyleri ne yazık ki üzerine sıkça tartışılan veya yazılıp çizilen bir alan değil.

Kitap, hayvan deneylerinin tarihsel geçmişinden, günümüzde yapılan deneylere kadar bir anlatı sunuyor. Mevcut teknolojik gelişmelerle, akademide, tıpta veya tüketim sektöründe, kısacası hayatın her alanında aslında deneylere ihtiyacımız olmadığını delillerle ortaya koyuyor.

Türkiye’nin Yakın Tarihinde Hayvanlar: Sosyal Bilimleri İnsan Olmayanlara Açmak

Hayvan-insan ilişkilerini toplumsal, tarihsel ve yasal düzlemde incelemek isterseniz mutlaka bu kitaba göz atmalısınız.

İnsanlar hayvanlar üzerinde öylesine tahakküm kurmuş ki asker ilan edilen hayvanlar var. Bu kitapta bunun gibi pek çok can sıkıcı örnekle karşılaşacaksınız.

Sezai Ozan Zeybek, atları, köpekleri hatta solucanları sosyal bilimlerin denklemine katarak daha önce örneği olmayan bir çalışmaya imza atmış.

Hayvan Mitosları

Birnevi ansiklodik olarak nitelendirilebilecek bu eser, birçok hayvanın çeşitli medeniyetlerde ne anlam ifade ettiğini açıklıyor.

Bazı kültürlerde Tanrı ilan edilen hayvanlar, başka bir kültür için hiçbir şey ifade etmiyor. Bütün bu mitosların sebeplerini açıklayan muazzam bir derleme. Özellikle domuz maddesine bakmanızı tavsiye ediyorum.

Vegan Bir Dünya

Bu kitabı listeye ekleyip eklememe konusunda kararsız kaldım. Nihayetinde bu kitabın mutlaka okunması gerektiğine karar verdim.

Yazar, azaltmacı bir veganlık savunusu yaptığı için Türkçede yayınlandığı andan itibaren birçok eleştiriye maruz kaldı. Yine de ben Tobias’ın çalışmalarının mutlaka bilinmesi gerektiğini düşünüyorum. Vegan Bir Dünya, vegan bir dünyaya nasıl ulaşacağımız konusunda kendi içinde tutarlı ve kışkırtıcı birçok çözüm öneriyor.

Hayvan haklarıyla ilgili sorunları çözmek için, azaltmacılık gibi konular üzerinde daha çok tartışmamız gerektiğini düşünüyorum.

Yılkı Atı

Bonus olarak Yılkı Atı’nı ekledim. Türkçe edebiyatın en önemli eserlerinden birisi. Yayınlandığı sene TRT Roman Ödülü’ne layık görülmüş.

Yılkı Atı aslında bir kurgu eser. Terk edilmiş bir atın başına geçenleri konu ediniyor. Okuduğum zaman beni oldukça sarsmıştı. Kitap biraz Vahşetin Çağrısı’nı anımsatıyor.

Bu kitabın şiddetli derecede empati duygusunu besleyeceğini düşünüyorum.