Son yıllarda ülkemizde yağda kızartılmış patates ve diğer yiyeceklerin kullanımında önemli artışlar olmuştur. Bu artışın sonucu kullanılmış bitkisel yağ atıkları da artmıştır. Bu bitkisel atık yağlar, suya, kanalizasyona döküldüğü zaman su yüzeyini kaplar, su sistemine zarar verir. Yağların çöpe atılması durumunda ise yağmur suları ile karışarak toprağa sızar. Yeraltı sularıyla nehirlere, göllere ve denizlere ulaşan atık bitkisel yağlar kuşlara, balıklara ve diğer canlı türlerine zarar vermektedir.
Bu nedenle öncelikle kızartma işleminde yağ filtresi kullanılarak atık oluşumunun minimize edilmesi gerekir. Atık yağın oluştuğu durumda ise kaynağında ayrı toplayarak lisanslı firmalara teslim edilerek geri dönüşüme kazandırılmalıdır. Bu atık yağlar atık su toplama sistemlerinin (kanalizasyon, kollektörler vs.) daralmasına ve tıkanmasına neden olmaktadır.
“Sadece 1 litre atık yağ, bir insanın ömrü boyunca içebileceği kadar içme suyunu kirletebilmektedir.”
Nerede bu 65.000 tonatık yağ?
Kullanılan Yemeklik Yağlar : 1.593.000 ton
Oluşan Atık Yağlar : 100.000 ton
Toplanan Atık Yağlar : 35.000 ton
Bitkisel yağlar kaç defa kullanılabilir?
Bitkisel yağlar her kızartma yapıldığında yüksek sıcaklık altında okside olmaya ve “polar madde” değeri artmaya başlar. Polar madde oranı %25’i geçen kızartmalık yağ daha fazla kullanılmaz. Bu değer ancak özel cihazlarla ölçülebilir, evlerimizde ölçemeyiz. Bu nedenle evlerimizde kullandığımız yağı 2-3 defadan fazla kullanmamalıyız.
Bitkisel atık yağların geri dönüşümü
Atık durumuna düşen bu yağlardan kurtulurken, zararlarını yok etmenin yanında fayda sağlanabilecek şekle de dönüştürebilmek mümkün olduğundan hem çevreye hem insana en yüksek faydayı sağlayacak yollara başvurulmalıdır. Günümüzde sıkça duyduğumuz ve dünyanın geleceği açısından büyük önem taşıyan geri dönüşüm konusu, atık yağlardan kurtulma noktasında da bizlere birçok faydalı seçenek sunmaktadır. Geri dönüşüm sayesinde hem atık yağlarımızdan kurtulmak hem de bunları bir faydaya dönüştürmek mümkün olabilmektedir.
Toplanan tüm atık yağlar biyoenerji için kaynak haline gelmektedir. Bu da yenilenebilir enerji üretebilmek için bizlere kaynak sağladığı anlamını taşıyor. Örneğin bu kaynaklardan elde edilebilen biyodizel yakıtlar, petrol kaynaklı yakıtlara göre yaklaşık olarak yarı oranda daha az sera gazı salımı yapıyor, bu da yalnızca bu atıkların doğaya verdiği zararı ortadan kaldırmakla kalmıyor, aynı zamanda farklı kaynakların daha yüksek olan zararlarının da azaltılmasına olanak sağlıyor. Ülkemizde bitkisel atık yağlar ilgili bakanlık tarafından verilen çevre lisansına sahip tesisler tarafından geri dönüştürülebilmektedir. Bu sayede yalnızca biyodizel gibi yakıt olarak değil sabun ve kimya sanayiinde kullanılacak hammadde gibi şekillere dönüştürülebilir
Bitkisel Atık Yağ Üreticilerinin Yükümlülükleri nelerdir?
Kullanılmış kızartmalık yağ üreten tesisler, bu yağların toplanması için lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya toplayıcılarla yıllık sözleşme yapmakla yükümlüdürler. Bu yağların ücretsiz olarak geri kazanımcıya veya toplayıcılara teslim edilmesi esastır.
Çevre Bilgisi
Kullanılmış kızartmalık yağları diğer atıklardan ayrı olarak temiz ve ağzı kapaklı bir kapta biriktiriniz.
Kullanılmış kızartmalık yağları, çevrenin korunması amacıyla kanalizasyona, toprağa, denize ve benzeri alıcı ortamlara dökmeyiniz.
Bu yağları kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcılarına vermeye özen gösteriniz.
Evlerimizde atık yağ durumuna gelen bitkisel yağlarımızı kavanoz gibi cam kaplar kullanarak ağzı sıkıca kapalı şekilde bize en yakın atık yağ toplama noktasına bırakabiliriz. Ayrıca bazı bölgelerdeki belediyeler ise atık yağlarımızı evlerimizden gelip almak konusunda da destek verebiliyor. Atık yağlarımızı kontrol altına alarak gelecek nesillere daha temiz bir dünya bırakmak ve karbon ayak izinin azalmasına yardımcı olmak mümkün olacaktır.